جنس چرخ‌های طولی و عرضی جرثقیل باید به گونه‌ای انتخاب شود که تحمل بارهای سنگین، سایش کم، و مقاومت بالا در برابر ضربه و خستگی مکانیکی را داشته باشد. انتخاب جنس مناسب به عواملی مانند ظرفیت بار، نوع ریل، شرایط محیطی و نوع کاربرد بستگی دارد.
مواد رایج برای چرخ‌های جرثقیل
-
فولاد آلیاژی (Alloy Steel) – متداول‌ترین گزینه
- معمولاً از فولاد C45، 42CrMo4 یا AISI 1045 برای چرخ‌های جرثقیل استفاده می‌شود.
- دارای مقاومت بالا در برابر سایش، خستگی و ضربه است.
- مناسب برای کاربردهای سنگین مانند جرثقیل‌های سقفی، دروازه‌ای و بندری.
-
چدن داکتیل (Ductile Iron) – برای کاربردهای سبک‌تر
- دارای مقاومت مناسب در برابر سایش و خوردگی.
- کاهش لرزش و ضربه به دلیل خاصیت جذب انرژی بیشتر نسبت به فولاد.
- استفاده در شرایطی که بار کمتری روی چرخ‌ها اعمال می‌شود.
-
پلی‌یورتان (Polyurethane) – برای سطوح حساس
- استفاده در جرثقیل‌های سبک و محیط‌های داخلی (Indoor) که نیاز به کاهش نویز و جلوگیری از آسیب به سطح دارند.
- مناسب برای حرکت روی کف‌های بتنی یا اپوکسی بدون نیاز به ریل فولادی.
- مقاومت بالا در برابر روغن‌ها و مواد شیمیایی.
-
فولاد با روکش سخت‌کاری شده (Hardened Steel)
- چرخ‌هایی که در معرض سایش شدید هستند معمولاً با روش القایی سخت‌کاری (Induction Hardened) می‌شوند.
- افزایش عمر مفید چرخ و کاهش نیاز به تعمیر و نگهداری.
- معمولاً در صنایع سنگین مانند فولادسازی و معادن استفاده می‌شود.
ویژگی‌های مهم چرخ‌های جرثقیل
- سختی سطحی بالا (معمولاً بین 300 تا 600 برینل) برای کاهش سایش.
- چقرمگی (Toughness) بالا جهت جلوگیری از شکست ناگهانی.
- مقاومت به خوردگی در محیط‌های مرطوب و خورنده.
- اصطکاک کنترل‌شده برای حرکت روان و بدون لغزش.
نتیجه‌گیری
برای جرثقیل‌های صنعتی و سنگین، معمولاً فولاد آلیاژی سخت‌کاری شده بهترین گزینه است، در حالی که برای کاربردهای سبک‌تر و محیط‌های خاص، از چدن داکتیل یا پلی‌یورتان استفاده می‌شود.
